خاک‌ورزی با تراکتور چه فرایندی است؟
خاک زمین کشاورزی به‌مرورزمان سفت می‌شود و دیگر نمی‌توان در آن برای تولید محصول استفاده کرد. به همین دلیل از تراکتور برای خاک‌ورزی استفاده می‌شود تا بستر مناسب برای کاشت بذر و محصولات جدید ایجاد شود. خاک‌ورزی با تراکتور علاوه بر نرم کردن خاک، باعث هموارشدن زمین کشاورزی می‌شود. کشاورزان با استفاده از تراکتور به روش‌های مختلفی عملیات خاک‌ورزی را انجام می‌دهند. این روش‌ها باعث افزایش کیفیت محصولات می‌شوند. برای آشنایی با انواع ابزارها و چگونگی خاک‌ورزی با تراکتور کشاورزی در این مطلب با ما همراه باشید.
روش‌های خاک‌ورزی با تراکتور
خاک‌ورزی با تراکتور یا بدون تراکتور، تنها با دو روش معمولی و حفاظتی صورت می‌گیرد. البته که استفاده از تراکتور برای خاک‌ورزی ترجیح بیشتر کشاورزان است. تراکتور با ادوات جانبی خود می‌تواند سرعت، دقت و کیفیت خاک‌ورزی را افزایش دهد. در ادامه انواع روش‌های خاک‌ورزی با استفاده از این ماشین قدرتمند را بررسی می‌کنیم.
خاک‌ورزی معمولی
اولین حالت از خاک‌ورزی با تراکتور، خاک‌ورزی معمولی نام دارد. در این روش ابزارهایی مانند گاوآهن و سایر ادوات مکانیکی به کار گرفته می‌شوند. با خاک‌ورزی معمولی می‌توان هوادهی خاک و کنترل علف‌های هرز را به‌آسانی پیش برد. از سایر مزایا و کارکردهای این روش خاک‌ورزی می‌توان به ازبین‌بردن آفات و جلوگیری از رشد مجدد آن‌ها و مخلوط‌کردن مواد مغذی خاک به‌صورت یک‌دست اشاره کرد. البته خاک‌ورزی معمولی دارای برخی نکات منفی است. از معایب این روش خاک‌ورزی می‌توان به افزایش فرسایش خاک و ازبین‌رفتن ساختار خاک اشاره کرد.
خاک‌ورزی حفاظتی
خاک‌ورزی حفاظتی کمی از خاک‌ورزی معمولی پیچیده‌تر است. در کل به فرایند کاشت بذر و نشا و نگهداری از آن تا زمان برداشت را خاک‌ورزی حفاظتی می‌نامند. از کاربردهای این روش خاک‌ورزی می‌توان به‌صرفه جویی در مصرف آب، کاهش فرسایش، کاهش تراکم خاک، محافظت از محصولات، افزایش مواد آلی خاک و کاهش هزینه تولید اشاره کرد. با استفاده از تراکتور و ادوات جانبی آن می‌توان مراحل خاک‌ورزی حفاظتی را باکیفیت بالایی انجام داد.
ابزارهای خاک‌ورزی با تراکتور
تراکتور به‌عنوان یک ماشین قدرتمند با نیروی کشندی بالا، گزینه‌ای فوق‌العاده برای نصب ادوات خاک‌ورزی به شمار می‌رود. درگذشته نسخه ساده‌تر ادوات خاک‌ورزی را انسان‌ها با کمک حیوانات بر روی خاک حرکت می‌دادند. اما در حال حاضر تمام این ادوات بر روی تراکتور نصب می‌شوند و استفاده از آن‌ها بسیار آسان و سریع است. در ادامه ادوات خاک‌ورزی با تراکتور کشاورزی را بررسی می‌کنیم.
گاوآهن سوکی
یکی از ادوات اصلی خاک‌ورزی با تراکتور، گاوآهن سوکی است که برای زیرورو کردن کامل و سریع خاک استفاده می‌شود. با استفاده از این گاوآهن می‌توان ذرات سفت‌شده خاک را از همدیگر باز کرد و بقایای کشت قبلی را به زیر خاک فرستاد. کاربرد و هدف اصلی استفاده از این تجهیز در زمانی است که خاک باید تا عمق 30 سانتی‌متر، کاملاً نرم شود. مخلوط‌شدن بقایای خاک نیز باعث افزایش مواد مغذی درون خاک می‌شود.
گاوآهن چیزل
یکی دیگر از انواع گاوآهن که برای خاک ورزی بر روی تراکتور نصب می‌شود، گاوآهن چیزل است. این گاوآهن 3 سایز متفاوت دارد و با نام پنجه غازی نیز شناخته می‌شود. این تجهیز خاک را به‌طورکلی مخلوط نمی‌کند. این گاوآهن خاک را می‌شکافد و ریشه‌ها و سایر بقایای گیاهان را با هم ترکیب می‌کند. این گاوآهن برای روش نیمه شخم استفاده می‌شود که در میان کشاورزان بسیار رایج است.
دندانی؛ تجهیزی با میخ‌های ۸ تا ۱۲ سانتی‌متری
دندانی تجهیزی دارای میخ‌هایی با طول 8 تا 12 سانتی‌متر است که برای خاک‌ورزی روی تراکتور وصل می‌شود. میخ‌هایی که بر روی این تجهیز قرار دارند، خاک را به‌خوبی نرم می‌کنند. اما توجه داشته باشید که عملکرد این تجهیز عمق نسبتاً کمی دارد و نیروی کار آن کم است. چرا که این تجهیز در حقیقت برای مخلوط‌کردن کود و خاک، ازبین‌بردن علف‌های هرز و کارهای سبک استفاده می‌شود.
چنگک گردان
برای خاک‌ورزی با تراکتور می‌توانید از ابزار چنگک گردان استفاده کنید. از این ابزار برای وجین‌کردن گیاهان جوان، آیش و سله شکنی در زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود. چنگک گردان دارای تیغه‌های فلزی ضخیم است که به‌خوبی به عمق خاک نفوذ می‌کنند.
غلتک؛ ابزاری ساده و پرکاربرد
غلط تراکتور هرچند که ظاهر بسیار ساده‌ای دارد، اما در فرایند خاک‌ورزی بسیار پرکاربرد است. از این تجهیز برای خردکردن کلوخه‌ها، صاف‌کردن سطح خاک، متراکم‌سازی ذرات خاک و موارد مشابه استفاده می‌شود. این تجهیز به دلیل قابلیت متراکم‌سازی خاک، برای کاشت گیاهان علوفه‌ای کاربرد دارد. متراکم‌سازی خاک در حین خاک‌ورزی زمین‌های علوفه‌ای، باعث تماس هرچه بیشتر خاک با بذر و افزایش کیفی و کمی محصول است.
دستگاه شیارساز یا همان نهرکن
خاک ورزی تنها به نرم کردن خاک و مخلوط‌کردن محدود نمی‌شود. ایجاد جوی آب نیز یکی از مراحل خاک‌ورزی است که با نصب دستگاه شیار ساز یا همان نهر کن بر روی تراکتور انجام می‌شود. دو صفحه برگردان بر روی این تجهیز قرار دارند که در ابعاد مختلفی زمین کشاورزی را حفر می‌کنند و برای ایجاد مسیر آب فوق‌العاده هستند.
دستگاه تسطیح کننده
با نصب تسطیح کننده بر روی تراکتور می‌توانید ناهمواری‌های زمین کشاورزی خود را به شکل کلی از بین ببرید. این تجهیز باید هر 3 سال یکبار در زمین‌های کشاورزی به کار گرفته شود. توجه داشته باشید که در حین خاک ورزی با تجهیز نباید قطعات سفت در خاک وجود داشته باشند. چرا که تسطیح کننده آن‌ها را درون خاک فشرده می‌کند.
خاک‌ورزی؛ فرایندی تأثیرگذار در وضعیت کمی و کیفی محصولات
خاک‌ورزی تأثیر بی‌نظیری در افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی دارد. برای انجام این فرایند نیز عموماً از ماشین‌آلاتی مانند تراکتور و تیلر و برخی از تجهیزات مانند غلتک و گاوآهن چیزل استفاده می‌شود. همچنین دقت داشته باشید که خاک‌ورزی با استفاده از روش‌ها و ادوات نامناسب می‌توان تأثیر منفی داشته باشد و خسارات قابل‌توجهی ایجاد کند.
