انتخاب روش شخم به مساحت زمین و نوع محصول بستگی دارد
شخم‌زدن در واقع همان عمل زیرورو کردن خاک است که باهدف اصلاح ویژگی‌های فیزیکی خاک انجام می‌شود. شخم‌زدن شرایط محیطی لازم برای جوانه‌زدن و رشد بذرهای کاشته شده را فراهم می‌کند. از سوی دیگر با زیرورو شدن خاک، مواد غذایی موجود در لایه‌های زیرین، به سطح خاک آمده و بذرها به‌راحتی می‌توانند از آن تغذیه کنند. به دلیل بارندگی، آبیاری، تردد دام‌ها و عملیات کشاورزی خاک سفت می‌شود، بنابراین شخم‌زدن می‌تواند خاک را برای کاشت بذر نرم کند. شخم‌زدن روش‌های متعددی دارد که با ابزار و ماشین‌آلات مختلفی انجام می‌شود. انتخاب نوع شخم‌زدن به مساحت زمین و نوع محصول بستگی دارد. با ما همراه باشید تا به بررسی معیارهای انتخاب روش شخم بپردازیم.
هدف از شخم‌زدن زمین کشاورزی چیست؟
قبل از بررسی معیارهای انتخاب روش شخم‌زدن زمین کشاورزی، لازم است که با مزایای این عملیات آشنا شویم. یکی از مزایای شخم‌زدن زمین کشاورزی، افزایش نفوذپذیری خاک و عبور بهتر آب از آن است. به این معنی که خلل‌وفرج خاک افزایش پیدا می‌کند و آب به دلیل قطع‌شدن لوله‌های مویین، کمتر تبخیر می‌شود. یکی دیگر از فواید شخم‌زدن این است که خاک نرم شده و ریشه علف‌های هرز و تخم حشرات موذی و موارد دیگر از بین می‌روند.
از جمله سایر مزایای شخم‌زدن زمین کشاورزی یا همان عملیات خاک‌ورزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش مواد آلی زمین با زیر خاک رفتن بقایای گیاهان
- پوک شدن خاک و رشد آسان ریشه گیاهان در زمین
- افزایش میزان هوا در خاک و افزایش فعالیت میکروارگانیسم‌ها
- آسان‌تر حل‌شدن مواد معدنی در خاک و جذب سریع‌تر و بهتر این مواد توسط ریشه گیاهان
انواع ماشین‌آلات و گاوآهن‌ها برای شخم‌زدن زمین کشاورزی
پس از انتخاب روش شخم‌زدن، باید از ماشین‌آلات مختلفی استفاده کنید. به دلیل وسعت زیاد زمین‌های کشاورزی انجام عملیات خاک‌ورزی با بیل امکان‌پذیر نیست و باید از ماشین‌آلات و ابزارهای پیشرفته برای این کار استفاده کرد. در حال حاضر برای عملیات خاک‌ورزی و شخم‌زدن زمین از تراکتور استفاده می‌شود؛ به این صورت که گاوآهن‌های مدرن را به تراکتور کشاورزی متصل کرده و در زمین کشاورزی به کار می‌برند. باید بدانید که گاوآهن‌های مدرن انواع متعددی دارند که هر کدام دارای کاربری متفاوتی است.
از جمله انواع گاوآهن برای شخم‌زدن زمین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گاوآهن شکافنده: بدون برگرداندن خاک، آن را شکافته و ساختار آن را بهبود می‌دهد.
- گاوآهن برگردان‌دار: خاک را برمی‌گرداند و به توزیع مواد مغذی در لایه‌های خاک کمک می‌کند.
- گاوآهن دوطرفه: خاک را به‌طور کامل مخلوط کرده و مناسب زمین‌های سخت است.
معیارهای انتخاب روش شخم مناسب
به‌منظور انتخاب روش شخم مناسب برای زمین کشاورزی خود باید چند معیار بسیار مهم را در نظر بگیرید. انتخاب ماشین‌آلات متنوع در روش‌های مختلف شخم‌زدن به عواملی مانند ابعاد زمین، جنس خاک، شیب زمین، میزان رطوبت خاک، نوع گیاهان و روش‌های کاشت آن‌ها بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال در زمینی با ابعاد کوچک که در آن درختان زیاد وجود دارد و امکان تردد تراکتور کشاورزی نیست، بهترین ابزار برای شهم زدن، بیل است. در واقع شما باید شرایط محیطی زمین کشاورزی موردنظر خود را قبل از انتخاب روش شخم در نظر بگیرید.
از جمله نکاتی که باید در هنگام انتخاب روش شخم مدنظر داشته باشید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در زمین‌هایی با ابعاد کوچک بهتر است از ابزار و ادوات دستی برای شخم‌زدن استفاده شود
- در شالیزارها بهترین ابزار و ماشین برای شخم‌زدن، تیلر و تراکتور باغی دارای چرخ پره‌ای هستند
- قبل از مشخص‌کردن تعداد خیش گاوآهن، باید قدرت موتور تراکتور خود را در نظر بگیرید
- برای شخم‌زدن زمین‌های آبی، بهترین گزینه تراکتور باغی به همراه گاوآهن یک یا دوخیشه است
- قبل از انتخاب روش شخم‌زدن زمین‌های بزرگ، ابتدا بررسی کنید که نوع آبیاری زمین دیمی یا آبی است
روش‌های مختلف شخم‌زدن زمین کشاورزی
روش‌های مختلفی برای شخم‌زدن زمین کشاورزی وجود دارد. شما می‌توانید با بررسی تمام معیارهای انتخاب روش شخم، بهترین رویکرد را در نظر بگیرید. در تمام روش‌های شخم‌زدن سه قانون بسیار مهم وجود دارد. قانون اول این است که پس از شخم‌زدن، بخش‌های شخم نخورده یا دو بار شخم‌خورده در زمین دیده نشود. طبق قانون دوم باید کمترین فشار را به خاک یا تراکم خاک در هنگام شخم‌زدن وارد کنید. در نهایت قانون سوم این است که تا جایی که امکان دارد، عملیات خاک‌ورزی را در کمتری زمان و با کمترین هزینه انجام دهید.
از جمله روش‌های شخم‌زدن زمین کشاورزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روش کناری: شروع از کناره‌های زمین و اتمام در مرکز
- روش میانه: شروع از وسط زمین و حرکت به سمت کناره‌ها
- روش گردشی: مناسب زمین‌های صاف و دارای شکل منظم
- روش یک‌طرفه: کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از کوبیده شدن زمین
- روش پیوسته: مناسب برای زمین‌هایی که نیاز به شخم‌زدن یکنواخت دارند
انتخاب روش برای شخم‌زدن زمین با بررسی فاکتورهای مهم این کار
اگر قصد دارید شخم‌زدن زمین کشاورزی برای شما هزینه کمتری داشته باشد و زمان کمتری را صرف این کار کنید، باید از روش شخم‌زدن متناسب با ویژگی‌های زمین خود استفاده کنید. برای انتخاب روش شخم باید معیارهای مختلفی مانند ابعاد زمین، جنس و میزان رطوبت خاک را در نظر بگیرید. به‌این‌ترتیب می‌توانید باتوجه‌به شرایط محیطی زمین کشاورزی خود، بهترین روش شخم را انتخاب کنید.
