تاریخچه تراکتورسازی در ایران؛ مسیری برای صنعتی‌شدن کشاورزی
اختراع تراکتور، کشاورزی را دگرگون کرده و آن را به یک صنعت تبدیل کرد. کشور ایران نیز از سال‌ها قبل برای عقب نماندن از رقبای خود اقدام به تأسیس کارخانه تراکتورسازی کرد. ورود نخستین تراکتور و آغاز تاریخچه تراکتورسازی در ایران تقریباً به یک قرن پیش بازمی‌گردد. در سال 1300 نمایشگاهی تحت عنوان نمایشگاه ماشین‌های کشاورزی در تهران برگزار شد. این نمایشگاه راه را برای ورود این ماشین کاربردی به کشاورزی ایران هموار کرد.
ورود نخستین تراکتورها به ایران
اولین تراکتور کشاورزی در سال 1308 وارد ایران شد. این تراکتور نفتی برای مدرسه عالی فلاحت در شهر کرج خریداری شده بود تا دانشجویان این مرکز علمی بتوانند از نزدیک با ساز‌وکار آن آشنا شوند. این نخستین باری بود که از تراکتور در زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شد.
شرکت شیار و ماشین‌های کشاورزی در سال 1316 تأسیس شد. وظیفه این شرکت واردات تراکتور و انواع ماشین‌های کشاورزی بود و به‌صورت پیمانکاری با مزرعه‌داران همکاری می‌کرد. در سال 1325 دولت برای واردکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی کمک‌هزینه‌هایی را در نظر گرفت. همچنین بانک کشاورزی تعدادی دستگاه کمباین و تراکتور وارد کرد که به‌صورت اقساطی به مؤسسات کشاورزی می‌فروخت.
پس از ورود اولین تراکتورها به ایران و آشنایی کشاورزان با این ماشین، این احساس ایجاد شد که کشاورزی ایران نیز باید به سمت صنعتی‌شدن پیش برود. به همین خاطر بنگاه توسعه ماشین‌های کشاورزی در سال 1331 تأسیس شد و آغاز به کارکرد. تأسیس این بنگاه نقطه عطفی در ماشینی‌کردن صنعت کشاورزی ایران به شمار می‌آید.
آغاز اصلاحات ارضی در ایران
یکی از نقاط کلیدی تاریخچه تراکتورسازی در ایران آغاز اصلاحات ارضی در اوایل دهه 1340 به شمار می‌رود. در نتیجه این اصلاحات، مزارع بزرگ کشاورزی در میان بسیاری از کشاورزان و روستاییان تقسیم شد. با افزایش تعداد کشاورزان، حکومت وقت به فکر تأسیس یک کارخانه تراکتورسازی افتاد و این موضوع را در جلسات متعدد شورای اقتصاد کشور به بحث گذاشت.
مطابق اسناد و مدارک موجود، دهه 1340 نقطه اوج شکوفایی صنعت ایران بوده است. با افزایش درآمد حاصل از فروش نفت و تثبیت قدرت توسط حکومت پهلوی در تمام منطقه، در آن دوران ایران به باثبات‌ترین کشور منطقه تبدیل شده بود.
وجود ثبات اقتصادی و اجتماعی، افزایش درآمد نفتی و حمایت‌های گسترده کشورهای اروپایی باعث شد که مسئولین مربوطه برای رسیدن به هدف خود، یعنی ساخت یک «تمدن بزرگ» برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی را برای گسترش صنایع مختلف در دستور کار خود قرار دهند. با مرور تاریخچه تراکتورسازی در ایران متوجه می‌شویم که نخستین کارخانه تراکتورسازی ایران در همین دوره تأسیس شده است.
روابط اقتصادی با شوروی؛ نقطه عطفی در تاریخچه تراکتورسازی ایران
در همان سال‌های دهه 1340 شمسی حکومت پهلوی به‌خاطرداشتن روابط مناسب با کشورهای اروپایی، به‌خصوص کشورهای سوسیالیستی شرق اروپا از جمله اتحاد جماهیر شوروی، توانست با انجام سفرهای متعدد و انجام مذاکرات گسترده راه را برای توسعه صنایع مختلف در ایران باز کند. شاه ایران توانست در یکی از این سفرها قراردادی را برای احداث کارخانه ذوب‌آهن اصفهان به امضا برساند.
احداث کارخانه ذوب‌آهن باعث افزایش سرعت حرکت کشور ایران برای تبدیل‌شدن به یک کشور صنعتی شد. کشورهای سوسیالیستی اروپای شرقی در پیشبرد این هدف نقش پررنگی ایفا کرده‌اند و بسیاری از صنایع موجود در سه شهر تبریز، اصفهان و اراک با کمک همین کشورها تأسیس شده‌اند. پس از همین اتفاقات بود که تاریخچه تراکتورسازی در ایران شاهد یکی دیگر از نقاط عطف خود بود.
عقد قراداد کارخانه ماشین‌سازی تبریز
ایران توانست طی این سال‌ها قرارداد احداث کارخانه ماشین‌سازی تبریز را با کشور چکسلواکی امضا کند. در نخستین سال‌های اجرای طرح ساخت ماشین‌سازی تبریز، محمدرضا پهلوی به کشور رومانی سفر کرده و توانست با رییس جمهور این کشور قراردادی برای ساخت یک کارخانه تراکتورسازی در شهر تبریز امضا کند.
پس از امضای این قرارداد در آگوست سال 1966 میلادی، در نهایت با حضور مدیرعامل کارخانه ماشین‌سازی تبریز یعنی محمدتقی کبریت‌ساز توکلی، مدیرعامل تراکتورسازی تبریز یعنی غلامحسین فولادیون، دو تن از اعضای اصلی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به نام‌های رضا نیازمند و دکتر یگانه و همچنین با حضور مدیرعامل بنگاه توسعه ماشین‌های کشاورزی، مراحل ساخت کارخانه تراکتورسازی تبریز آغاز شد. در سال 1345 تعدادی از تراکتورهای شرکت یونیورسال رومانی وارد ایران شدند.
شروع فرایند مونتاژ در کارخانه تراکتورسازی
با مشاهده اسناد به‌جامانده از تاریخچه تراکتورسازی در ایران متوجه می‌شویم که مونتاژ تراکتورهای یونیورسال در زمستان سال 1348 و به‌صورت دستی آغاز شد. در ابتدا این کارخانه می‌توانست در هر روز فقط 4 تراکتور تولید کند. اما با گذر زمان و با برداشته‌شدن موانع موجود و افزایش تجربه و مهارت تکنسین‌ها این تعداد به 12 دستگاه تراکتور در هر روز رسید. تراکتورسازی تبریز از سال 1353 خط مونتاژ تراکتورهای مسی فرگوسن را نیز راه‌اندازی کرد.
مراحل مونتاژ به این صورت انجام می‌شد که تراکتورها پس از اتمام هر مرحله مونتاژ روی ریل موجود به‌طرف ایستگاه بعدی هل داده می‌شدند. پس از پایان مراحل مونتاژ تراکتور تولید‌شده را به تراکتور دیگری بکسل کرده و به سالن کنترل کیفیت منتقل می‌کردند.
یکی از نکات جالب تاریخچه تراکتورسازی در ایران اینجا است که در اوایل تأسیس کارخانه تراکتورسازی تبریز به دلیل آماده نبودن سالن کنترل کیفیت کارشناسان باید تراکتورها را برای انجام مراحل کنترل کیفی به خیابان و جاده‌های اطراف کارخانه می‌بردند که باعث جلب‌توجه سایر شهروندان می‌شد.
خرید انواع تراکتور و تجهیزات کشاورزی از فروشگاه کوهستان
تلاش برای ماشینی‌کردن کشاورزی در ایران از اوایل دهه 1340 به‌صورت جدی آغاز شد. عقد قراردادهای مختلف با کشورهای منطقه اروپای شرقی برای احداث صنایع مختلف از جمله تأسیس ماشین‌سازی و تراکتورسازی تبریز از کلیدی‌ترین اتفاقات تاریخچه تراکتورسازی در ایران به شمار می‌روند.
از آن زمان تابه‌حال پیشرفت‌های گسترده‌ای در صنعت تولید ماشین‌های کشاورزی صورت‌گرفته است و شرکت‌های بزرگی وارد حوزه تراکتورسازی شده‌اند. شرکت پارس آرای کوهستان یکی از معتبرترین شرکت‌های ایرانی است که توانسته نمایندگی شرکت‌های بزرگی مانند گلدن باو، یانمار، دانگ فنگ، الکس و مینگ سین را دریافت کند. ما با واردکردن بهترین ماشین‌آلات کشاورزی مسیر شکوفایی و پیشرفت این صنعت را بیش‌ازپیش هموار کرده‌ایم. برای خرید و آشنایی بیشتر با ماشین‌آلات مختلف کشاورزی می‌توانید به وب‌سایت ما سر بزنید. همچنین می‌توانید با کارشناسان ما در مجموعه پارس آرای کوهستان تماس بگیرید.
