روش‌های آبیاری مدرن در دنیا از چه سازوکاری استفاده می‌کنند؟
در طی چند سال اخیر بحران کمبود آب و خشکسالی بسیاری از مناطق کشور را درگیر خودکرده است. کاهش قابل‌توجه نزولات جوی در کنار مصرف بی‌رویه ذخایر آب‌های زیرزمینی، ذخایر آب کشور را با خطری جدی روبه‌رو کرده است. طبق آخرین آمارها 92 درصد از منابع آب ایران در صنعت کشاورزی مصرف می‌شود که متأسفانه در حدود 75 درصد از آن هیچ‌گونه دخالتی در عملیات مختلف کشاورزی نداشته و به هدر می‌رود. به همین دلیل استفاده از روش‌های آبیاری مدرن می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در کنترل مصرف آب در مزارع، کاهش هزینه‌های کشاورزی و مبارزه با بحران خشکسالی داشته باشد. در این مطلب از فروشگاه تجهیزات کشاورزی کوهستان با روش‌های آبیاری مدرن آشنا می‌شویم.
آبیاری سطحی؛ از بهترین روش‌های آبیاری مدرن بر پایه نیروی گرانش
روش‌های آبیاری مدرن مانند آبیاری سطحی هم از نظر اقتصادی و هم از نظر مدیریت مصرف آب کمک قابل‌توجهی به کشاورزان می‌کنند. آبیاری سطحی یکی از رایج‌ترین روش‌های آبیاری مدرن است که در آن آب با نیروی گرانش بر روی سطح خاک توزیع می‌شود.
انواع روش‌های آبیاری سطحی
به‌طورکلی باید گفت که سه روش اصلی برای آبیاری سطحی داریم که شامل آبیاری سطحی، آبیاری نواری، آبیاری کرتی و آبیاری جویچه‌ای است. در آبیاری سطحی آب از طریق کانال‌ها و لوله‌هایی دریچه‌دار وارد مزارع می‌شوند. این روش مدرن آبیاری برای شیب‌های زمین مسطح و انواع خاک از بافت متوسط گرفته تا ریز مناسب است و منجر به گسترش سطح آب در مزارع می‌شود.
از روش‌های زیرمجموعه آبیاری سطحی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- آبیاری کرتی: این روش آبیاری برای مزارع کوچک با سطحی بدون شیب و نسبتاً صاف مناسب است
- آبیاری نواری: این روش آبیاری روش ارتقا یافته آبیاری نواری است و برای مزارع طویل و یا با خطوط تراز یکنواخت مناسب می‌باشد
- آبیاری شیاری: با استفاده از این روش می‌توان در طول مسیر حرکت آب آبراهه‌های کوچکی ایجاد کرد. آبی که به درون این شیارها وارد می‌شود از طریق محیطی خیس شده وارد خام می‌شود و به شکل جانبی و عمودی به حرکت خود ادامه می‌دهد تا خاک را از آب پر کند
آبیاری آبپاش یا بارانی؛ از کارآمدترین روش‌های آبیاری مدرن
آبیاری آبپاش یا بارانی روشی است که در آن آب یا اسپری می‌شود و یا مانند قطرات باران در هوا پاشش می‌شود. دستگاه‌های اسپری و پاشش در این روش می‌توانند به‌صورت ثابت در یک محل قرار بگیرند. این دستگاه‌ها بعد از استفاده از میزان مشخصی از آب به طور موقت تنظیم و سپس جابه‌جا می‌شوند و یا می‌توانند بر روی خطوط لوله نصب شوند و در سراسر سطح زمین حرکت کنند.
در حقیقت سیستم‌های آبپاش به‌نوعی از بارانی که تقلید می‌کنند. در این سیستم‌ها لوله‌ها آب را به مناطق مرکزی مزرعه منتقل می‌کنند. سپس آبپاش‌هایی که در آن نقطه هستند آب را در سطح مزرعه توزیع می‌کنند. روش آبپاش یکی از روش‌های مدرن و کارآمد آبیاری است که برای زمین‌های هموار مناسب می‌باشد. همچنین این سیستم‌ها بدون توجه به‌اندازه مزرعه بهترین پوشش آبیاری را به مزرعه‌داران ارائه می‌کنند.
کاهش قابل‌توجه هدررفت آب در کشاورزی با استفاده از آبیاری قطره‌ای
آبیاری قطره‌ای یکی از پرکاربردترین روش‌های آبیاری مدرن است. در واقع این روش ترفندی برای ریز آبیاری است که طی آن آب از طریق فرستنده‌ها به سطح خاک به شکل قطرات و یا جریان‌های کوچک اعمال می‌شود.آبیاری قطره‌ای لوله‌های پلاستیکی در ردیف‌های نزدیک محصولات زراعی و یا گیاهان قرار داده می‌شوند. در نهایت هم آب‌های حاصل از این سوراخ‌ها به شکل قطره‌ای خارج می‌شوند.
از جمله مزایای آبیاری قطره‌ای می‌توانیم به موارد مهم زیر اشاره کنیم:
- کاهش هدررفت آب
- قابل‌استفاده برای انواع خاک
ویژگی‌های آبیاری زیرزمینی
یکی دیگر از روش‌های آبیاری مدرن، آبیاری زیرزمینی است. آبیاری زیرزمینی در واقع شامل روش‌هایی می‌شود که به‌وسیله آن آب موردنیاز برای آبیاری در زیر سطح خاک اعمال می‌شود. استفاده از این روش به عمق سفره آب زیرزمینی بستگی دارد. طی این روش رطوبت لازم برای محیط ریشه گیاه توسط کنترل سطح ایستابی انجام می‌شود.
به این منظور لازم است ابتدا یک‌لایه غیرقابل‌نفوذ در عمق مناسبی از سطح خاک قرار داده شد تا سطح ایستابی قابل‌کنترل باشد. از مهم‌ترین شاخصه‌های این روش می‌توانیم به مرطوبت نشدن سطح خاک اشاره کنیم.
در بین روش‌های آبیاری مدرن کدام یک بازدهی بیشتری دارد؟
گزارشات کارشناسان امور کشاورزی نشان می‌دهد که بیشترین راندمان آبیاری قطره‌ای در حدود 95 درصد و آبیاری بارانی هم 70 درصد است. نتایج این گزارشات همچنین نشان می‌دهند که در سیستم آبیاری قطره‌ای 5 درصد و در سیستم آبیاری بارانی حدوداً 20 الی 30 درصد آب تلف می‌شود. این در حالی است که با آبیاری به روش سطحی حتی با وجود تسطیح اراضی و هزینه‌های بالا، راندمان آبیاری هرگز به بیش از 50 درصد نخواهد رسید؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت تنها باتکیه‌بر روش‌های سنتی و عدم استفاده از روش‌هایی مانند آبیاری بارانی و قطره‌ای 65 درصد از آب مزارع هدر می‌روند.
برترین ادوات و ماشین‌آلات کشاورزی را از فروشگاه کوهستان بخواهید
آبیاری زمانی شروع می‌شود که بارندگی کافی در منطقه وجود نداشته باشد یا زمانی که عدم‌اطمینان در مورد زمان باریدن باران وجود داشته باشد. بدون آبیاری محصولات زراعی رشد خوبی نخواهند داشت که این امر می‌تواند منجر به کمبود غذا یا قحطی در آن منطقه شود. با استفاده از روش‌های مدرن آبیاری تحت‌فشار مانند بارانی و قطره‌ای و سایر روش‌های بهینه برای آبیاری می‌توان از هدررفت آب تا حد زیادی جلوگیری کرد.
اجرای روش‌های پیشرفته آبیاری در زمین‌های کشاورزی به استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی مدرن مانند تیلر و تراکتور نیاز دارند. در صورت تمایل به خرید پیشرفته‌ترین مدل‌های این ماشین‌آلات می‌توانید همین حالا با کارشناسان ما در فروشگاه کوهستان تماس بگیرید.
